Jak ubezpieczyć się dobrowolnie?

Zgodnie z art.11 ustawy z 23 stycznia 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. nr 45 poz.391 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, umowę o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne z Narodowym Funduszem Zdrowia mogą zawrzeć:

• osoby posiadające obywatelstwo polskie i zamieszkujące na terytorium Polski, oraz
• cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy uprawniającej do podjęcia pracy, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, jeżeli nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie art.11 ustawy (np. jako pracownicy).

Na podstawie umowy o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne mogą także ubezpieczyć się :

• cudzoziemcy - studenci i uczestnicy studiów doktoranckich studiujący w Polsce, oraz absolwenci, którzy odbywają w Polsce obowiązkowy staż;
• cudzoziemcy - członkowie zakonów oraz alumni wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulanci, nowicjusze i junioryści zakonów i ich odpowiedniki przebywający na terytorium Polski na podstawie wizy, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony;
• korzystający może zgłosić wolontariusza do ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli nie jest on objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu (korzystający – jest to organizacja, podmiot, organ administracji publicznej oraz jednostka organizacyjna, o których mowa w art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873)

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 8,25% podstawy wymiaru składki. W przypadku osób ubezpieczających się dobrowolnie ustawa przewiduje następujące podstawy wymiaru składki:

1. dla cudzoziemców - studentów i uczestników studiów doktoranckich oraz absolwentów, którzy odbywają w Polsce obowiązkowy staż, a także członków zakonów, alumnów wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulantów, nowicjuszy i juniorystów zakonów i ich odpowiedników - kwota odpowiadająca wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej, a więc od czerwca 2003 roku 418 złotych (M.P. nr 21 poz. 326). A zatem składka na ubezpieczenie zdrowotne tych osób wynosi obecnie 34,49 zł,
2. dla korzystającego – kwota odpowiadająca najniższemu wynagrodzeniu, które zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679) wynosi 760 zł. Tak więc składka na ubezpieczenie zdrowotne tych osób jest równa 62,70 zł;
3. dla pozostałych osób ubezpieczających się dobrowolnie - kwota zadeklarowanego miesięcznego dochodu, nie niższa jednak od kwoty odpowiadającej przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanemu co kwartał przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim. W IV kwartale 2003 roku wynagrodzenie to wyniosło 2 481, 92 zł;, zatem składka na ubezpieczenie zdrowotne tych osób w I kwartale jest równa 204, 76 zł.

UWAGA !!! W związku ze zmianą § 5 ust. 5 umowy o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, na podstawie Uchwały nr 207/2003 z dnia 11 września 2003 r. Zarządu NFZ, minimalna składka za styczeń 2004 r. dla osób zawierających umowę w okresie od 1.01.2004 r. do 31.01.2004 r. i objętych ubezpieczeniem zdrowotnym w styczniu 2004 r. wynosić będzie 193,18 zł; (2 341,58 zł;). Natomiast za miesiące: luty, marzec, kwiecień 2004 r. ich minimalna składka będzie wynosić 204, 76 zł; za każdy miesiąc (podstawa 2 481, 92 zł;). Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna.

Osoba, która zawarła umowę o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne ma obowiązek zgłosić do ubezpieczenia członków rodziny. Objęcie członków rodziny ubezpieczeniem nie wiąże się z koniecznością odprowadzania dodatkowej składki. Nie dotyczy to cudzoziemców - studentów i uczestników studiów doktoranckich oraz absolwentów, którzy odbywają w Polsce obowiązkowy staż, a także członków zakonów, alumnów wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulantów, nowicjuszy i juniorystów zakonów i ich odpowiedników, którzy opłacają składkę w niższej wysokości (34,49 zł). Członkami rodziny w rozumieniu ustawy są następujące osoby:

• dziecko własne, dziecko drugiego małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej - do ukończenia 26 lat, natomiast jeśli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi - bez ograniczenia wieku,
• małżonek,
• krewni wstępni pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym.

Objęcie ubezpieczeniem dobrowolnym uzależnione jest od wniesienia opłaty dodatkowej na rachunek Narodowego Funduszu Zdrowia. Wysokość opłaty dodatkowej uzależniona jest od okresu, w którym osoba ubezpieczająca się dobrowolnie nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym, i wynosi:

• 20% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie od 3 miesięcy do roku - 496, 38 zł;
• 50% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej roku do 2 lat – 1 240, 96 zł;
• 100% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 2 lat do 5 lat – 2 481, 92 zł;
• 150% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 5 lat do 10 lat – 3 722, 88 zł;

Opłata dodatkowa wnoszona jest w dniu podpisania umowy. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek osoby ubezpieczającej się dobrowolnie Narodowy Fundusz Zdrowia może odstąpić od pobrania opłaty lub rozłożyć ją na raty miesięczne, jednak nie więcej niż na 12 rat. Opłata dodatkowa nie jest pobierana od cudzoziemców - studentów i uczestników studiów doktoranckich oraz absolwentów, którzy odbywają w Polsce obowiązkowy staż, a także członków zakonów, alumnów wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulantów, nowicjuszy i juniorystów zakonów i ich odpowiedników.

Zawarcie umowy: Aby podpisać umowę o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, osoba spełniająca warunki do objęcia jej tym ubezpieczeniem powinna zgłosić się do oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. W przypadku Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia umowę można zawrzeć:

• w Warszawie: ul. Sienkiewicza 12, V piętro,
• w Płocku: ul. Padlewskiego 18c,
• w Radomiu: ul. Piastowska 4,
• w Ciechanowie: ul. 17 Stycznia 7,
• w Ostrołęce: ul. Kościuszki 45,
• w Siedlcach: ul. Piłsudskiego 4.

Osoba ubiegająca się o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wypełnia 2 egzemplarze "Wniosku o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia osoby ubezpieczającej się dobrowolnie". Umowa o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne podpisywana jest w dwóch egzemplarzach przez osobę ubiegającą się o ubezpieczenie oraz pracownika Funduszu.

Umowa zawierana jest na czas nieokreślony.

Składka za każdy miesiąc kalendarzowy opłacana jest w terminie do 15 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni (np. za styczeń do 15 lutego). Składki należne z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia należy uiszczać na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przeznaczone dla ubezpieczenia zdrowotnego - a więc na rachunek ZUS z końcówką 52.

Z dniem określonym w umowie ubezpieczony oraz członkowie jego rodziny zgłoszeni do ubezpieczenia uzyskują prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego.

Dowodem ubezpieczenia dla osoby, która podpisała umowę - jest egzemplarz umowy wraz z dowodem opłacenia składki za ostatni miesiąc, zaś dla członków rodziny tej osoby - egzemplarz umowy, druk zgłoszeniowy ZUS ZCZA lub ZUS ZCNA oraz dowód opłacenia składki za ostatni miesiąc.

W ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy ubezpieczony powinien udać się do oddziału lub inspektoratu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych by dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia poprzez złożenie druku ZUS ZZA ("Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego") oraz dla członków rodziny: ZUS ZCZA lub ZUS ZCNA "Zgłoszenie danych o członkach rodziny" - druk ZUS ZCZA należy złożyć jeżeli adres zamieszkania członka rodziny jest taki sam jak adres zamieszkania ubezpieczonego, zaś druk ZUS ZCNA wówczas gdy adresy zamieszkania są różne.

Rozwiązanie umowy
Umowa może zostać rozwiązana przez osobę ubezpieczoną w drodze pisemnego poinformowania Narodowego Funduszu Zdrowia o rezygnacji z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Jednakże umowa ta nie może zostać rozwiązana z datą wsteczną. Umowa ulega rozwiązaniu z mocy prawa po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek.

Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wygasa również w przypadku uzyskania obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie art.9 ustawy. Rozwiązanie umowy lub jej wygaśnięcie nie powoduje anulowania składek należnych za okres, w którym umowa obowiązywała.